Eerder starten met samenwerking bedrijfsleven, maar wel onder sociale voorwaarden

Om het beste uit beide partijen te krijgen, moet de samenwerking tussen bedrijfsleven en de academische wereld eerder beginnen en dieper graven. Dit betogen de auteurs van Medicijn voor de Maatschappij in een recent artikel in het Journal for Inherited Metabolic Disease. In hun betoog benoemen ze de mogelijkheden voor een betere samenwerking op, en scheppen ze voorwaarden voor een maatschappelijk verantwoord model

De inventarisatie van verbeterkansen in publiek-private partnerschappen (PPP’s) sluit goed aan bij het onderzoek dat Noa Rosenberg en Nina Stolwijk uitvoeren bij het platform Medicijn voor de Maatschappij. Het platform wil immers geneesmiddelen voor zeldzame ziekten beter beschikbaar maken voor patiënten. Het gezamenlijk ontwikkelen van (wees-)geneesmiddelen door artsen/onderzoekers binnen de academie en het bedrijfsleven is een van de manieren om dat te doen.

Beide kanten
“Samenwerkingstrajecten vinden nu vaak plaats in losse fases in plaats van gedurende een heel ontwikkelingstraject,  waardoor het uiteindelijke doel -namelijk toegankelijkheid van medicijnen voor patiënten-  onderbelicht kan blijven”, licht Nina Stolwijk toe. “Om doel te treffen, vereist een PPP bijdragen van beide kanten. De academicus brengt kennis en publieke investeringen in om sneller te komen tot een product en de kosten laag te houden. Een bedrijf brengt ook veel waarde in, bijvoorbeeld extra financiële middelen voor ontwikkeling en registratie, expertise in economische haalbaarheid, vergoeding en productie volgens de wet –en regelgeving en beschikt over de distributiekanalen.” Als bedrijven investeren, is het redelijk dat daar een vooraf bepaald winstmarge tegenover kan staan, ter compensatie van het genomen risico. Het is van cruciaal belang dat dit transparant gebeurt. Maatschappelijk verantwoorde prijzen zijn immers noodzakelijk om de innovaties daadwerkelijk bij de patiënt te brengen en betaalbaar te houden.

Checklist
Een duurzame, productieve en sociale samenwerking is gericht op drie elementen die zijn uitgewerkt in een ‘Maatschappelijk verantwoord kader voor PPP’s. Deze elementen omvatten het beschikbaar maken van data en kennis, eerlijke prijsstelling, en handelen zonder onnodige vertragingen. Dit is tot stand gekomen door middel van literatuur, praktijkvoorbeelden en eigen ervaringen. De lijst van elf aanbevelingen is een prima checklist voor vroege besprekingen tussen de samenwerkingspartners. “Je legt zo de basis voor een goede relatie. Later kom je geheid een of meer van deze elementen tegen”, zegt Noa Rosenberg.

Onderzoekers opgelet
Overigens zijn de academie en het bedrijfsleven niet de enige partner bij de ontwikkeling van geneesmiddelen, benadrukken Stolwijk en Rosenberg. Ook patiënten, beleidsmakers en zorgverzekeraars komen aan tafel. De beide PhD-studenten zijn enthousiast over het model dat ze in het artikel beschrijven. Het bundelt veelal bestaande ideeën tot een nieuw model voor samenwerking. Tegelijkertijd zijn ze bescheiden. Stolwijk: “Het optimaliseren van het gebruik van alle elementen en hun samenhang kan alleen door middel van praktijkervaring. We leren van de samenwerkingen die wij als platform opzetten of waar wij bij betrokken zijn. Zo gaan we van casus naar systeem. Ik ben er van overtuigd dat we deze weg moeten bewandelen en hoop dat er door dit artikel bij academici die aan zo’n project willen beginnen een lampje gaat branden.”